Tomas Ross (als Willem Hogendoorn in 1944 in Den Haag geboren) is bezig aan een trilogie over Indonesië, de voormalige Nederlandse kolonie Indië. Na 'Van de doden niets dan goeds' (2015) is het dit jaar verschenen 'De onderkoning van Indië' het tweede deel. Het verhaal speelt zich af in 1947. ?Chaos, ja?, typeert Ross die eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog in een interview in de Telegraaf. ?Veel onduidelijkheid, zowel in Nederland als in Indië. Een vacuüm was er, waarin men niet goed wist waar het heen zou gaan.? Ging het in deel een meer om de situatie in Den Haag, in het vervolg ruimt hij ook plek in voor Indië als locatie. In het voorjaar van 1947 lopen de spanningen tussen Nederland en de jonge Republik Indonesia ongekend hoog op. Een groep verontruste vaderlanders ontwikkelt in het diepste geheim plannen om Nederlands-Indië te behouden en een oorlog te voorkomen. Vanuit Batavia arriveert de Nederlandse communist Henry Meertens in Den Haag, met een fortuin aan gestolen juwelen. Zijn missie: een huurlingenleger op poten zetten om de macht in Indië over te nemen en er een communistisch regime te vestigen voordat Nederland aanvalt. Wanneer een geheim agent uit Indië in Den Haag spoorloos verdwijnt, besluit vicepremier Willem Drees actie te ondernemen. Voormalig inlichtingenofficier Arnie Springer krijgt een gecodeerd morsebericht te horen waarin sprake is van iemand die ?de onderkoning? wordt genoemd. Een stripteasedanseres in een louche Amsterdamse nachtclub brengt Springer op het spoor van Meertens en een schimmige wapenhandelaar met de schuilnaam Ali Baba. In een zenuwslopende race tegen de klok moet Springer een samenzwering met wereldwijde repercussies zien te voorkomen. Ross schrijft al tientallen jaren faction, een mengeling van feiten en fictie. De onderkoning van Indië ? en deze hele trilogie ? vormt daar geen uitzondering getuige de twee lijstjes met fictieve en non-fictieve personages. Daarin zit tegelijk ook het knelpunt van het boek. Ross kiest ervoor ? zoals hij ook al vaker deed ? meer nadruk te leggen op de geschiedenis en de feitelijke ontwikkelingen. Dat gaat ten koste van de spanning. Wat rest, dat lijkt negatief geformuleerd maar is niet zo bedoeld, is een uitermate fraaie schets van een nog altijd met de nodige mysteries omgeven tijdsgewricht in de Nederlandse geschieden. Dat Nederland nog altijd worstelt met de dekolonisatie bleek onlangs weer uit het boek en proefschrift van de historicus Rémy Limpach 'De Brandende kampongs van Generaal Spoor' (http://historiek.net/remy-limpach-brandende-kampongs-generaal-spoor/64316) en de reactie daarop van de regering dat er nu een uitputtend onderzoek komt naar die periode (https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/29/extreem-geweld-indie-schuld-van-hoogste-gezag-4520038-a1523976). Laten we hopen dat deel drie van de Indië-trilogie van Tomas Ross er eerder is.