Frank Krake (1968) studeerde Marketing Strategy aan de Rijksuniversiteit Groningen en publiceerde in een Amerikaans wetenschappelijk tijdschrift over succesvol merkmanagement in het MKB. Krake is een veelgevraagd spreker en staat wekelijks ergens in Nederland op de bühne. Hij heeft een fascinatie voor bijzondere verhalen uit de (hedendaagse) geschiedenis. Na een lezing over zijn vorige boek, Menthol (2016), raakte hij in gesprek met Wim Aloserij. De kennismaking kreeg grote gevolgen. Voor De laatste getuige interviewde Krake de hoofdpersoon, Wim Aloserij, tientallen keren en reisde hij met hem naar de historische plaatsen waar het verhaal zich afspeelt. Ook deed hij grondig archiefonderzoek naar de historische achtergrond van de gebeurtenissen waarop het boek is gebaseerd.

De laatste getuige vertelt het verhaal van een bijzonder mens, Wim Aloserij. Hij overleefde drie concentratiekampen en een grote scheepsramp. Als de laatste getuige vertelt hij ons op zijn vierennegentigste zijn verhaal.

Wim Aloserij groeide op in Amsterdam. Samen met zijn moeder, stiefvader, zusje en twee halfbroertjes woonde hij in een klein arbeidershuisje. Al op jonge leeftijd moet hij zich regelmatig verstoppen voor zijn dronken stiefvader die zijn halve loon verbrast aan de drank en zich uitleeft op Wim. Wanneer pa overlijdt moeten Wim en zijn zus Jo aan het werk om het gezin draaiende te houden. Wim krijgt een baantje als slagersknecht. Wanneer hij wordt opgeroepen voor de Arbeitseinsatz vertrekt Wim naar Duitsland om te gaan werken in de oorlogsindustrie. Wim ontvlucht Duitsland na enige tijd en duikt onder in Nederland op het platteland. Dit gaat een tijd goed totdat ze hem betrappen en hij afgevoerd wordt naar Kamp Amersfoort. Vandaar wordt hij op transport gezet naar Duitsland met bestemming concentratiekamp Neuengamme en vandaar door naar buitenkamp Hussum. Een verschrikkelijke periode volgt van hard werken in onmenselijke toestanden. Wonder boven wonder weet Wim zich staande te houden en zo de kampen te overleven. Wanneer de bevrijding nabij is worden de kampgevangen overgebracht naar Lübeck waar ze ondergebracht worden op grote schepen. De schepen worden echter gebombardeerd en 7000 gevangenen komen om. Als een wonder overleeft Wim, als één van weinigen, de scheepsramp en weet hij het vasteland te bereiken in een roeibootje.

De laatste getuige is een indrukwekkend en aangrijpend verhaal, het kruipt onder je huid en laat je niet meer los. Een boek dat je in één adem uitleest. Frank Krake heeft het verhaal van Wim Aloserij prachtig op papier gezet en geïllustreerd met veel foto’s uit die tijd. De schrijfstijl is vlot, beeldend en meeslepend. De foto’s brengen die verschrikkelijke tijd nog meer tot leven en geven een goed beeld van de situatie van Wim en al die andere gevangenen in de kampen. Een gruwelijk verhaal over ontberingen en verschrikkingen maar ook één vol moed en wilskracht, want die wilskracht laat Wim geen moment los. Hij is vast van plan om te overleven om thuis zijn verhaal te kunnen doen. Een knap staaltje werk van Frank Krake en tevens heel veel respect voor Wim Aloserij om dit alles nogmaals te beleven door zijn verhaal opnieuw te vertellen.

Bedankt Samenlezenisleuker, uitgeverij Achtbaan, Frank Krake en natuurlijk Wim Aloserij voor het recensie-exemplaar. Zonder Wim zou dit boek er niet geweest zijn. Het is een pareltje onder de boeken.

De laatste bladzijden ebben weg en ik sla dit boek met een zucht dicht. Bijna 400 bladzijden lang was ik in de ban van het boek de laatste getuige van Frank Krake waarin hij verslag doet van de overlevingstocht van Wim Aloserij tijdens de tweede Wereldoorlog.

We leren Wim kennen in zijn jonge jaren in Amsterdam waar hij woont met zijn moeder, zijn zus Jo, halfbroer Henk en zijn stiefvader. Later wordt er nog een halfbroertje geboren. Wim raakt deze jaren gehard want veel geld was er niet, als dit er al eens was verzoop zijn stiefvader dit weekgeld. Wim moet zich vaak verstoppen omdat zijn stiefvader een kwade dronk over zich had. Aan klappen ontkwam Wim niet. Onzichtbaar maken en alert zijn worden een tweede natuur en misschien hebben deze eigenschappen naast een sterke geest Wim door de vreselijke oorlogstijd geholpen.

Wim ontkomt niet aan de Arbeitseinsatz en moet zoals zovelen werken in Duitsland. Hij weet te ontkomen met een vriend en duikt onder. De Duitsers komen achter de schuilplaats en Wim wordt op transport gezet naar Kamp Amersfoort. Al spoedig wordt hij afgevoerd naar kamp Neuengamme, een plaats in Noord-Duitsland. Hier geldt 'Vernichtung durch Arbeit' en daar is geen woord te veel van gezegd. Onder erbarmelijke omstandigheden moeten de mannen aan het werk. Ze worden gehesen in dunne streeppakken en dragen dit dag en nacht, weer of geen weer. Ze krijgen enkel koolraapsoep en een homp beschimmeld brood. Het werk in het nabijgelegen Husum is nog zwaarder, hier wordt gewerkt aan een anti-tankgracht.

Het leven is niet te bevatten zwaar en er vallen veel slachtoffers door ziekten, ontberingen en de immens slechte behandeling van de Duitsers. Wim weet zich meestal onopvallend door het kamp te bewegen en krijgt af en toe werkzaamheden in het kamp te doen waarbij hij een klein beetje op kracht kan komen of geen nat pak oploopt.

Als de bevrijding nabij is raken de Duitsers in paniek en wissen hun sporen zoveel als kan uit en de kampgevangenen worden overgebracht naar grote schepen in de Lübecker bocht. Wim zit ook op zo'n boot, de Cap Arcona.

Door miscommunicatie en misleiding van de Duitsers worden de Duitse boten gebombardeerd om te voorkomen dat de Duisters kunnen vertrekken naar Zweden om vanuit daar de oorlog voort te zetten. Drie schepen worden geraakt. Er komen 7000 gevangenen om.

Als een wonder weet Wim een roeibootje te bemachtigen en aan land te komen. Hij is één van de weinige overlevenden van de bootramp. Na vele formaliteiten kan hij na enkele weken zijn familie in de armen sluiten.

Het duurt wel even voor Wim lichamelijk hersteld, geestelijk is een ander verhaal. Hij wordt vaak wakker door nachtmerries. Zijn geest is sterk en hij kan vergeven. Nu zo veel jaren later doet hij zijn verhaal, als laatste getuige van het overleven van drie concentratiekampen en een scheepsramp.

Het boek heeft een bijzonder mooie vormgeving. Lettertype, papiersoort en het prachtige beeldmateriaal, een lust om te lezen maar zeker ook om te zien.

Het was een voorrecht om als één van de eersten dit boek te mogen lezen, Frank Krake heeft dit verhaal op een zeer levendige manier opgetekend. Het is een aangrijpend verhaal, vol gruwelijkheden maar ook een verhaal vol wilskracht, moed en kracht. Een verhaal van een overlever!

Bedankt uitgeverij achtbaan, samenlezen is leuker, Frank Krake en lest best Wim Aloserij. Dit verhaal heeft mij vanaf het begin tot aan het eind geboeid, een verhaal wat verteld moest worden. Het is één van die zeldzame pareltjes die voorbijkomen.