In Lexicon draait het om Wil en Emily. Wil wordt in een wc-ruimte van een vliegveld aangesproken door twee mannen, die hem een naald in zijn ogen steken en een aantal vreemde vragen stellen. Daarop zeggen de mannen dat hij ‘immuun’ is en nemen hem mee voor een geheime strijd.

Emily leeft op straat en troggelt geld af door spelletjes te spelen met voorbijgangers. Ze krijgt van één van haar slachtoffers het aanbod om lessen in overtuigingskracht te volgen op een exclusieve school. Ze twijfelt, maar besluit toch te gaan. Al snel wordt duidelijk dat de beste leerlingen gaan werken voor een duistere organisatie. Emily blijkt een groots talent, totdat ze een grote fout maakt: ze wordt verliefd.

Up and downs
Lexicon is een boek met ups and downs. Het start aanvankelijk goed. De soms wat absurde gebeurtenissen trekken je als lezer het verhaal in. Je wil het kunnen plaatsen en weten hoe het verder gaat. Maar Barry weet de aandacht niet vast te houden. Halverwege het boek is er nog nauwelijks sprake van spanning. Naar het einde van het verhaal toe weet hij de spanning snel opnieuw op te bouwen, maar op zo’n manier dat het ten koste gaat van de plot. De ontknoping is een ware afraffeling van gebeurtenissen. Door het middengedeelte van het boek te comprimeren en het einde meer aandacht te geven, zou het een sterkere thriller geweest zijn. Daar moet dan meteen bij gezegd worden dat het eigenlijk geen thriller is. Het heeft er zeker elementen van, maar het is eerder een science fiction verhaal. Het verhaal bevat veel onrealistische elementen.

Sterke gelijkenissen
Het verhaal toont grote gelijkenissen met Libri di Luca van de Deense schrijver Mikkel Birkegaard. Daar gaat het over lezers, die door het lezen van teksten anderen (de ontvangers) kunnen beïnvloeden. Bij Lexicon zijn het dichters die anderen met woorden kunnen 'breken'. In beide boeken wordt de macht gebruikt voor slechte bedoelingen, en bestreden door de hoofdpersonages.

Oog voor detail en omgeving
Na het lezen van het boek kennen we de hoofdpersonages Emily en Wil niet echt. Barry heeft er de voorkeur aan gegeven een actiethriller te schrijven, met oog voor detail van gebeurtenissen en de omgeving, niet om de karakters uit te diepen.

Ontbreken tijdsaanduiding
Lexicon kent geen complexe verhaallijnen, het verhaal wordt in hapklare brokken verteld, door verschillende personages. Wat het soms wel moeilijk te volgen maakt, is het ontbreken van een tijdsaanduiding. Dit hoeft niet expliciet vermeld te worden bij de gebeurtenissen, maar nu is het gissen wanneer iets plaatsvond. Vaak merk je pas gaandeweg een hoofdstuk dat je in een compleet andere periode beland bent.

Conclusie
Het boek een middenklasser noemen zou het te kort toen, maar een topthriller is te veel eer. Lexicon is een aanrader voor wie tussen drukke dagelijkse beslommeringen even wil vluchten in een andere wereld, zonder te veel te moeten nadenken bij een boek.

Max Barry; de naam die ik direct associeer met Jennifer Government, het enige boek dat ik van hem ken en heb gelezen. Dat boek heeft destijds een grote indruk op mij gemaakt, waardoor de aankondiging van Lexicon voor mij als een welkome verrassing kwam. Jennifer Government is een spannend verhaal, met een uiterst origineel uitgangspunt en een zeer goed in elkaar stekende plot. Logischerwijs had ik deze verwachtingen dus ook voor Lexicon.

Het verhaal begint op een vliegveld, waar Wil Parke door twee onbekende mannen wordt overmeesterd en ontvoerd. Hij wordt gedwongen enkele bizarre vragen te beantwoorden en er wordt een spuit in zijn oog gestoken. Tevens wordt hem verteld dat hij immuun is, maar wat daarmee bedoeld wordt, weet Wil niet. Wil weet te ontsnappen, slaat op de vlucht, maar wordt al snel weer gepakt door Eliot, een vreemd ogende man. Eliot blijft vaag over hetgeen er gebeurt, maar vertelt Wil dat hij een belangrijke opdracht moet uitvoeren: het stelen van het puurwoord.

Emily Ruff is een Oliver Twist-achtige straatrat die geld ‘verdient’ met sluwe goocheltrucs waarmee ze voorbijgangers voor de gek houdt. Haar leven verandert voorgoed als ze door een van die voorbijgangers zelf voor de gek wordt gehouden en die haar rekruteert voor een school waar onderwezen wordt in overtuigingskracht. Op deze school (die een beetje doet denken aan Zweinstein) leren ze hoe woorden ingezet kunnen worden als wapens. Emily blijkt een enorm talent te zijn, neemt de lastige lesstof snel in zich op, maar maakt een catastrofale fout: ze wordt verliefd. De school neemt het rigoureuze besluit om Emily te schorsen, maar ook zij maken daarbij een kwalijke fout, want Emily bezit nog steeds de kennis over de kracht van de woorden, die zij dus op elk moment kan inzetten. Wanneer Emily het puurwoord ontdekt – en vooral het vermogen ervan – beseft ze dat ze de school helemaal niet nodig heeft om mensen hun wil te kunnen opleggen…

De twee hoofdpersonen in het Lexicon, Emily en Wil, waar het hele verhaal om draait, passen met hun beide karakters goed in het verhaal, maar worden te weinig uitgewerkt om ze te begrijpen en te geloven. Hun handelingen zijn daardoor soms lastig verklaarbaar.

Daarnaast heeft de plot van dit boek heeft mij zeer teleurgesteld. Zowel het begin, als het middenstuk en ook het einde zijn moeilijk te begrijpen en zeer lastig te volgen. Vanaf de eerste pagina belandt je midden in het verhaal; het is alsof je een tiental bladzijdes hebt overgeslagen. Het gevoel dat je wat hebt gemist, is sterk. Deze verwarring duurt eigenlijk het gehele verhaal voort. De verhaallijnen van Wil en Emily wisselen elkaar af, maar het is totaal onduidelijk in welke tijdsperiode ze zich afspelen; zeker in de eerste helft van het boek. Ook is het niet helder wat er nu precies gaande is. Wie is goed en wie is slecht? Wat is het puurwoord? Lezen hoort ontspanning te zijn, maar bij dit verhaal moet je toch echt je hoofd er goed (en continu) bij houden om het enigszins te kunnen volgen. Terwijl er juist ook leuke stukjes tussen zitten, met humor en snelheid. Helaas worden deze dus afgewisseld met lastig te begrijpen uitleg en onsamenhangende verklaringen over hetgeen er gebeurt..

Opzich is het thema leuk gevonden. De kracht van woorden en de mogelijkheid om iemands doen en laten te beïnvloeden, is uniek en bijzonder. Jammer dus dat Barry met de uitwerking ervan de plank volledig misslaat.

Waar ik genoten heb van Jennifer Government, is Lexicon bijna tegenstrijdig daaraan. De samenvatting achterop het boek, de veelbelovende quotes op de cover en het unieke onderwerp als uitgangspunt ten spijt; ik ben blij dat Lexicon uit is. Zoals de Crimezone-recensent goed heeft verwoord in haar recensie: ‘Lexicon gaat mij boven de pet.’ En ook ik draai daar niet omheen. Lexicon heeft mij niet zodoende kunnen bekoren dat ik het iemand zou aanbevelen. Helaas..