De ondergrondse spoorweg, geschreven door Colson Whitehead is een bijzonder 'mooi' geschreven boek over de slavenstrijd in de Verenigde Staten. Het boek legt pijnpunten in de geschiedenis van Amerika op een zeer indringende wijze bloot en is een duidelijke boodschap in het tijdperk waarin we nu leven, een wereld vol kilte en met opkomend racisme.

De onafhankelijkheidsverklaring van de Verenigde Staten die op 4 juli 1776 werd ondertekend met de historische woorden ‘We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal’ blijkt in de praktijk voor een hele bevolkingsgroep niet op te gaan.

De slavernij is een pikzwarte bladzijde in de geschiedenis van de Verenigde Staten.

Het boek verhaalt over Cora, de hoofdpersoon. Cora is in gevangenschap geboren op de plantage van de familie Randall (de Randall plantage). Eenmaal groot en sterk genoeg wordt ook Cora te werk gesteld op de plantage. Onmenselijk hard werken en wie niet hard genoeg werkte werd genadeloos en wreed afgestraft door de slavendrijvers die daarmee een voorbeeld wilden stellen voor de andere slaven. Waag het niet om te verslappen of te vluchten want we zijn genadeloos. De mensen werden ook bewust dom gehouden, lezen en schrijven was niet voor hun weggelegd.

Toch probeert Cora van de plantage weg te vluchten samen met Caesar. Via de 'underground railroad' ontsnapt ze aan haar plantage-eigenaar. De ondergrondse spoorwegovergang is een tunnelsysteem met rails waar jarenlang aan gewerkt is om in het betrekkelijk veilige noorden te kunnen komen. Hier kunnen ze in relatieve rust en vrijheid leven. Onder de blanke bewoners zijn gelukkig ook mensen die voor de afschaffing zijn van de slavernij.

Cora leeft in een ogenschijnlijke vrijheid maar moet toch nog steeds over haar schouders kijken.

Tot twee keer toe wordt ze opgespoord door Ridgeway, een louche figuur die in zijn levensonderhoud voorziet met het vangen van ontsnapte slaven waar een premie opstaat.

Cora doet er alles aan om uit handen van haar eigenaar te blijven. Op wilskracht en met veel hoop gaat Cora tot het uiterste in haar zoektocht naar vrijheid.

Bijzondere indringende manier van schrijven over een thema wat schaamte oproept, waar we enkel lering uit kunnen trekken. Geen plezierig boek maar wel een boek wat je lezen moet en tot nadenken stemt.

Colson Whitehead is in Nederland nog niet zo bekend maar in Amerika heeft hij inmiddels tal van prijzen behaald met eerder werk. De ondergrondse spoorweg, zijn historische roman, is genomineerd voor de National Book Award.