Frankfurt, 1963. Eva woont met haar ouders, zus en broertje boven restaurant Deutsches Haus, dat door de familie wordt gerund. Eva is tolk Pools en wordt onverwachts gevraagd om te vertalen bij het Auschwitzproces. Haar ouders zijn erop tegen, net als haar verloofde Jürgen.
Eva is niet met kamp Auschwitz bekend. Ze volgt echter haar gevoel en gaat de uitdaging aan. Gaandeweg zet het proces niet alleen Duitsland op zijn kop, maar ook haar eigen vertrouwde leventje zal niet meer zo zijn als het was.

Annette Hess (1967) studeerde schilderkunst en binnenhuisarchitectuur, en later scenarioschrijven. Ze werkte als journalist en sinds 1998 is ze scenarioschrijver. Hess is bekend van de televisieseries ‘Weissensee’, ‘Ku’damm 56’ en ‘Ku’damm 59’. Ze is voor haar werk veelvuldig bekroond en won twee keer de Deutscher Fernsehpreis: in 2011 voor ‘Weissensee’ (beste serie) en in 2017 voor ‘Kudamm’ 56’ (beste scenario). ‘De tolk’ is haar debuutroman.

In ‘De tolk’ volgen we Eva die gevraagd wordt om als tolk op te treden bij het Auschwitzproces in Frankfurt. Haar is gevraagd om de getuigenverklaringen, van de ex-gevangenen, vanuit het Pools te vertalen. Eva heeft nog nooit eerder iets over Auschwitz gehoord en neemt de uitdaging aan. Alleen de ouders van Eva zijn hier niet zo blij mee en proberen het haar af te raden. Ze verzwijgen iets voor haar, maar wat. Ook haar verloofde Jürgen probeert het uit haar hoofd te praten maar zonder succes. Eva voelt intuïtief aan dat ze dit gewoon moet doen. De processen zijn zwaar en Eva krijgt het gevoel dat ze met bepaalde dingen een déjà vu heeft. Maar hoe en op welke manier kan ze vooralsnog niet de vinger op leggen.

‘De rechtbankvoorzitter vroeg naar haar naam, leeftijd en beroep. Toen wilde hij haar gevangenennummer weten, dat in de stukken niet was te vinden. Eva vertaalde de vraag. Bij wijze van antwoord schoof Anna Masur de mouw van haar te ruime grijze jasje omhoog en vervolgens de lichte mouw van haar bloes. Ze draaide haar onderarm naar Eva, zodat zij het nummer kon lezen en vertalen. Toen het nummer cijfer voor cijfer onder de mouw tevoorschijn kwam, werd Eva overvallen door een buitengewoon sterk gevoel, dat diep vanuit haar maag kwam: dit heb ik al eens gezien, ik heb exact dit moment al een keer meegemaakt. Weer een déjà vu. Maar deze keer verdampte het niet. Integendeel, het werd sterker’.

‘De tolk’ is een aangrijpend verhaal over de nasleep van de Tweede Wereldoorlog met name kamp Auschwitz. Het oud zeer, dat velen diep verstopt hadden, wordt door dit Auschwitzproces weer opgerakeld. We lezen hoe de oorlog, ook na zoveel jaren, nog steeds een behoorlijke impact op veel mensen heeft. Mensen die een diepe wrok koesteren en zelfs voor mensen die zich er nog nauwelijks iets van kunnen herinneren. Veel levens worden ineens weer op zijn kop gezet. Indrukwekkend om te lezen hoe de auteur de Tweede Wereldoorlog vanuit een heel ander oogpunt belicht.
‘De tolk’ is een interessante roman dat in een gemakkelijk te lezen verhaal verteld wordt. Er gaat een bepaalde dreiging vanuit. We zien de hoofdpersoon Eva voor onze ogen veranderen in een evenwichtige vrouw. Annette Hess schrijft beeldend en weet de sfeer van die tijd goed te beschrijven, we voelen de bedrukte sfeer in de zaal tijdens de processen. Ook de man/vrouw verhouding in die tijd wordt nog eens extra belicht. Een minpunt is het verhaal van de zus van Eva. Haar verhaal is niet helemaal duidelijk en we blijven met wat vragen zitten.

‘De tolk’ is zeker een aanrader voor de lezers van historische- en oorlogsromans.
Een aanvulling op de eerdere lectuur die over de Tweede wereldoorlog is geschreven.