Russell Shorto woont alweer enige jaren in Amsterdam en wilde onderzoeken waarom Amsterdam zo "vrijzinnig' is. Zijn studie is redelijk uitgebreid geworden en dat het boek Amsterdam heet is ook te begrijpen: In Amerika is Amsterdam Nederland! Maar dit boek is gaat veel verder dan alleen Amsterdam. Shorto legt in dit boek uit hoe onze vrijzinnige, liberale of zelfs tolerante manier van denken is ontstaan. Een belangrijke reden is dat Nederland,  dat vooral uit water bestond, na inpolderingen het land niet door iemand zomaar door de adel opgeëist kon worden kon worden. Dat nieuwe land had dan nog geen eigenaar of het was de stad of nederzetting zelf. Als voorbeeld neemt hij dan Amsterdam ( tenslotte woont hij daar!). Uitgebreid staat hij stil bij de bloeiperiode van de Republiek. De tijd dat Amsterdam het handelscentrum van de wereld was.

Shorto geeft een gedegen maar ook een heldere uitleg over het ontstaan van onze denkwijze en visie op onze "vrijzinnigheid". Het boek leest als een roman en hij geeft ook voorbeelden van een aantal belangrijke personen uit onze vaderlandse geschiedenis. De nadruk ligt op de 15-16-17de eeuw maar ook d l atere periode komt aan bod.