Niets dan lof voor dit ontroerende, prachtige maar soms ook schurende boek. Leven toevoegen aan de dagen gaat over een onderwerp waar we allemaal ooit eens mee te maken krijgen. De boodschap krijgen dat je ongeneeslijk ziek bent en gaat sterven. Het is misschien niet een sexy onderwerp maar we ontkomen er niet allemaal op een gegeven moment aan. Het is daarom zo belangrijk dat het gesprek hierover op gang komt.

Sander de Hosson schreef vijf jaar geleden ‘Slotcouplet’, een verzameling verhalen over zijn ervaring als longarts en zijn persoonlijke ervaring rondom ongeneeslijk zieke mensen en de dood.

Maar Sander de Hosson wilde meer schrijven over dit onderwerp. Hij wil palliatieve zorg opnieuw onder de aandacht brengen. Sander de Hosson pleit in dit boek voor palliatieve zorg ‘in the spotlight’. Hij wil de kennis en kunde in het veld over palliatieve zorg vergroten en zorgen voor een maatschappelijke bewustwording. Bij het schrijven kreeg hij hulp van Els Quaegebeur, journaliste en columnist, het boek is aangevuld met professionals op het gebied van palliatieve zorg en verder ingekleurd met persoonlijke verhalen.

Zodra iemand de boodschap krijgt dat iemand een ongeneeslijke ziekte heeft wordt doorgaans alles uit de kast gehaald om met medicijnen iemands leven te rekken maar tegen welke prijs? Hoe is dan de kwaliteit van leven?

Dit is een onderwerp dat we liever uit de weg gaan maar waar het wel om draait bij een waardig sterven.

Levensverlenging komt soms lijnrecht tegenover lijdensverlenging te staan.

Op een bijzonder integere manier schrijft de Hosson over het slecht nieuws gesprek, het palliatieve traject en de stervensfase. Hij is openhartig in zijn gedachtengang en de dilemma’s die hij tegenkomt in zijn artsenpraktijk maar die hem als mens ook raken.

Het boek komt binnen, het maakt emoties los en roept herinneringen op aan je eigen sterfelijkheid. Maar dat mag geen reden zijn om het boek niet aan te schaffen. Er spreekt zoveel liefde uit voor het vak en de patiënt. De Hosson is een zeer warme en kundige arts en met de verhalen in het boek geeft hij de sfeer heel goed weer waarmee de patiënten en hun naasten worden omarmd. Het is een ode aan de zorg.

De titel van dit boek, Leven toevoegen aan de dagen, niet dagen aan het leven, is ontleend aan de uitspraak van een Britse verpleegkundige en arts, Cicely Saunders.

Geneeskunde, dat is soms genezen, vaak verlichten, altijd troosten. Longarts Sander de Hosson bepleit in zijn boek om naast verlichting van de ziekte ook te streven naar kwaliteit van leven. Balanceren om in samenspraak met de patiënt een nieuw evenwicht te vinden in die laatste levensfase. Contact en troost zijn dan juist zo belangrijk.

Het is geen boek om in één ruk uit te lezen maar de verhalen zijn vol warmte en compassie voor de patiënt en de familie, daarnaast komen er ook medische zaken aan bod maar altijd met respect voor de patiënt. Je leest ook wat Sander beweegt tijdens het uitoefenen van zijn vak, hoe hij omgaat met vaak ingewikkelde ziektegeschiedenissen van zijn patiënten, de grilligheid van een ziektebeeld en hoe hij worstelt met de vraag: waar ligt de grens van geneeskunde en wat is ethisch nog verantwoord.

Het is een eerlijk en transparant verhaal geworden voor de patiënt en zijn naasten maar het is ook een goed boek voor zorgprofessionals die te maken hebben met palliatieve zorg.

Bij deze wil ik Sander de Hosson bedanken voor de mogelijkheid tot vooruitlezen van dit mooie boek.

'wie de dood ziet, ziet het leven'.