Het Marco-effect, deel 5 van de prachtige Serie Q van Jussi Adler-Olsen gaat niet over Marco van Basten. Deze Marco is een tiener van Italiaanse afkomst die als dief en zakkenroller buit binnenhaalt voor de clan van zijn oom. Maar eigenlijk wil hij een normaal leven en naar school. Hij wordt echter gedwongen te vluchten wanneer hij een lijk ontdekt. En vanaf dat moment zit iedereen hem achterna. Ook de Sectie Q van inspecteur Carl Morck en zijn assistenten Assad en Rose.
Ruim 500 pagina’s heeft Adler-Olsen nodig voor het verhaal, of eigenlijk voor de verschillende verhaallijnen. Want er is natuurlijk een en ander aan vooraf gegaan voor Marco het lijk ontdekt. Uiteraard weet de Deen het mooi rond te breien, maar dat doet hij deze keer tamelijk wijdlopig. Dat haalt soms het tempo en de spanning eruit.
Maar de mooie scenes met Assad en zijn worsteling met de taal blijven altijd overeind. Dat de opvolging van het magistrale ‘Dossier 64’ niet gemakkelijk zou zijn, bewijst het Marco-effect: goed, maar minder dan zijn voorganger. Zo gaat dat echter bij series. Nieuwe ronde, nieuwe kansen, zeggen we dan.

Het lijkt even geduurd te hebben voordat het vijfde deel in de Serie Q uitkwam. In feite heeft het ‘maar 2 jaar’ geduurd voordat Het Marco-effect als opvolger van Dossier 64 in de Nederlandse schappen te vinden was. Er is maar 1 logische verklaring voor het feit dat deze periode toch langer aanvoelde: de boeken van de Deen Jussi Adler-Olsen zijn razend populair. Opmerkelijk is het daarom niet dat de top van de bestsellerlijsten al snel na verschijning werd bestormd door het nieuwste avontuur van Carl Morck, Assad en Rose.

In Het Marco-effect maken we allereerst kennis met Rene Eriksen, de belangrijkste man van de Deense ontwikkelingshulp. Zijn hoge positie bij het Deense ministerie misbruikt hij door miljoenen Deense Kronen, bestemd voor een pygmeeën-stam in Kameroen, achterover te drukken en te laten verdwijnen op de rekeningen van andere fraudeurs, met wie Eriksen samenwerkt. William Stark, de man net onder Eriksen, heeft al die jaren niets gemerkt, maar komt tijdens een ‘controlereisje’ in Afrika tot de schokkende ontdekking van de fraude. Tijd om naar de autoriteiten te stappen, krijgt hij niet, want als hij halsoverkop terug wilt keren naar Denemarken, wordt hij vermoord.

Daarnaast treffen we Marco, een slimme zigeunerjongen die met bedelen en stelen inkomsten vergaard voor zijn oom Zola, een meedogenloze clanleider. Wanneer Marco toevallig een gesprek opvangt tussen Zola en Marco’s vader, die ook in de clan zit, en hij hoort van het plan om Marco opzettelijk gehandicapt te maken zodat hij meer bedelgeld kan ophalen, slaat hij op de vlucht. Tijdens zijn escapade verstopt Marco zich in een kuil in het bos. Als zijn achtervolgers verdwenen zijn, ontdekt hij dat hij in een gegraven graf is gaan liggen. Het vergane lijk dat erin ligt is van William Stark en diegene die hem hebben vermoord blijken Zola’s clanleden te zijn.

Er ontstaat een lastig dilemma voor Marco. Wat moet hij doen? De clan van Zola, waartoe hij tot voor kort ook behoorde en die hij als familie beschouwde, aangeven, en daarbij dus het risico nemen dat ook zijn vader opgepakt wordt? Of niks doen en het laten voor wat het is? Hij kiest voor een middenweg, maar ondertussen wordt hij achternagezeten door de clan van Zola, een groep huurmoordenaars en de politie onder leiding van Carl Morcks afdeling Q. De eerste twee groepen willen hem voorgoed het zwijgen opleggen, terwijl de politie hem juist wilt horen over de verdwijning van Stark. Een waanzinnig kat- en muisspel volgt..

Adler-Olsen schotelt ons weer een vertrouwd, herkenbaar en steengoed boek uit de Serie Q voor. Echter had het verhaal met 100 pagina’s minder net zo goed verteld kunnen worden. De achtervolgingen waarbij Marco hele groepen belagers te voet af moet schudden, zijn langdradig en worden keer op keer herhaald. Toch weet Adler-Olsen met zijn open manier van schrijven - humor en dialoog weer veelvuldig aanwezig - een spannend verhaal neer te zetten, dat net als de voorgaande delen een maatschappelijk probleem aan de kaak stelt.

De met actie gevulde passages over Marco’s vluchtpogingen worden afgewisseld met de serieuze fraudepraktijken binnen hoge Deense organisaties. Daartussen vloeien de belevenissen van het welbekende en markante trio Carl, Rose en Assad als een drumstel  tussen pianoklanken. Zowel de luie Carl, als de opgewekte Rose en de mysterieuze Assad ontwikkelen zich als een thriller op zich, waardoor bij de lezer steeds meer het gevoel ontstaat te willen weten wat er nu precies achter deze karakters verscholen zit. Hopelijk geeft Adler-Olsen in de volgende delen wat meer duidelijkheid, al is het mysterie rondom de personages misschien wel hetgeen wat het lezen van de boeken uit de Serie Q zo leuk maakt. We wachten het af. Als het maar niet weer 2 jaar duurt voor deel 6 verschijnt…

Het Marco-effect zorgt er in ieder geval voor dat de fans weer even zoet zijn. (Ont)spannend goed!